W prostych słowach, socjotechniczne imaginaria to podzielane w danej grupie wyobrażenia na temat pożądanej przyszłości opierające się na wizjach rozwoju osadzonych w projektach naukowo-technicznych. Są one współtworzone przez naukę, społeczeństwo i politykę oraz pojawiają się w wypowiedziach polityków, dokumentach strategicznych, prawodawstwie, przestrzeni medialnej, popkulturowej, a nawet codziennych rozmowach.

Imaginaria mogą być dominujące (wspierające obowiązujący stan rzeczy) lub alternatywne czy kontestujące (podważające dominujący system, wpływające na jego zmianę). 

Dla przykładu: mogą przybrać formę zbiorowych wyobrażeń o tym, że najważniejsze jest bezpieczeństwo energetyczne lub że energia nuklearna jest głównym czynnikiem rozwoju i modernizacji kraju. Mogą budować przekonanie, że najpilniejszą potrzebą świata jest ograniczenie konsumpcji i drastyczne zmniejszenie emisji gazów cieplarnianych, lub kształtować rzeczywistość zgodnie z wizją przyszłości, w której kryzys klimatyczno-ekologiczny powstrzyma nie redukcja emisji CO2 do atmosfery i transformacja energetyczna, lecz śmiały geoinżynieryjny projekt ingerujący w atmosferę naszej planety.

Socjotechniczne imaginaria wykuwają się z wizji przyszłości poszczególnych osób lub grup w toku interakcji społecznych. Wizje te muszą nabrać kolektywnego wymiaru oraz charakteru instytucjonalnego, to znaczy znajdować się w przestrzeni publicznej, a także być powielane przez organizacje pozarządowe, związki zawodowe, partie polityczne, ruchy społeczne, media czy produkty popkultury. Za sprawą wykorzystania ich przez struktury państwowe, administracyjne - i sądownicze niektóre z nich mogą zyskać miano dominującego imaginarium. Takie wyobrażenie przyszłości wpływa na praktyki społeczne, określanie kierunków polityk rozwojowych, alokacje funduszy rządowych i prywatnych, prowadzenie badań naukowych czy codzienne decyzje polityków. Specyficzne kierunki rozwojowe i badawcze prowadzą jednak do wytwarzania nowych praktyk, technologii oraz niezamierzonych, niemożliwych do przewidzenia konsekwencji. Także czynniki nieantropogeniczne (aktorzy pozaludzcy) bezsprzecznie wpływają̨ na sytuację społeczną. Nowa rzeczywistość́ społeczna powstała w wyniku oddziaływania imaginariów tworzy ponadto przestrzeń dla wyobrażeń alternatywnych, które mogą̨ zacząć́ dominować. 

Koncepcja socjotechnicznych imaginariów pozwala zrozumieć, dlaczego pomimo konsensu dotyczącego antropogeniczności kryzysu klimatyczno-ekologicznego (w tym destrukcyjnej roli energetyki paliw kopalnych), presji czasu, skali zagrożenia, deklaracji przeciwdziałania im ze strony polityków i naukowców oraz szerokiej akceptacji społeczeństw dla ochrony klimatu, w niektórych regionach świata transforacja energetyczna zachodzi szybciej, a w innych wolniej. 

Od czasu pojawienia się tego pojęcia socjotechnicznych imaginariów (SI) w 2009 roku, pojęcie to zyskuje na znaczeniu, a wielu naukowców prowadzi swoje badania, przy użyciu tej koncepcji. W ciągu ostatnich 10 lat znaczenie tego pojęcia wzrosło i coraz więcej badaczy wykorzystuje SI w swoich badaniach.