Widok zawartości stron
Widok zawartości stron
CAPTURING INVISIBLE
SOCJOTECHNICZNE IMAGINARIA - CZYLI JAK UCHWYCIĆ PRZYSZŁOŚĆ
Wychodząc naprzeciw potrzebie analizy wpływu wyobrażeń przyszłości na kierunki rozwoju, opracowaliśmy innowacyjny, spójny i uniwersalny model służący kompleksowym oraz wieloparametrowym badaniom Socjotechnicznych Imaginariów w różnych kontekstach kulturowych i społecznych. A co ważniejsze w różnych obszarach.
Korzystając z dorobku STS, socjologii, nauk o narracji, analiz dyskursu i studiów nad politykami publicznymi zaproponowaliśmy procedurę badawczą oraz narzędzia do jej realizacji w obszarze transformacji energetycznej. Procedurę tę przetestowaliśmy badając SI transformacji energetycznej w Polsce oraz wymiar kształtowania nowych imaginariów w obszarze edukacyjnych gier cyfrowych (kontekst międzynarodowy). Obecnie model i zaadaptowane narzędzia są testowane w odniesieniu do transformacji energetycznej w Chinach i w Tajwanie. W planach jest przeprowadzenie analiz w obszarze badań nad szczepionkami (dotychczas, zebrano materiał w 7 krajach).
Nasz model oraz metoda badawcza mają charakter aplikacyjny. Pozwalają firmom technologicznym jak i twórcom polityk publicznych na badanie konkretnych wyobrażeń podzielanych przez ludzi odnoszących się do danych technologii lub zespołów technologii. Dzięki opracowanemu modelowi, firmy lub instytucje będą mogły zarówno opracować lepsze strategie komunikowania innowacji do potrzeb społecznych, a także diagnozować postrzegane ryzyka i szanse wdrożenia produktu czy technologii.
Nasze badanie oferuje autorską, procedurę analizy socjotechnicznych wyobrażeń, z uwzględnieniem szerokiego kontekstu obejmującego m.in. analizę dokumentów regulacyjnych, kierunków finansowania badań naukowych, jak i potocznych i eksperckich wyobrażeń związanych z daną technologią w określonych grupach społecznych do których adresowany jest wdrażany produkt. W praktyce, firmy oferujące nowe technologie przy użyciu naszego Innowacyjnego modelu będą mogły teoretycznie modelować jego odbiór w danym społeczeństwie przed jego wdrożeniem. Nasz model pozwoli przedsiębiorcom w sposób obiektywny oszacować szanse powodzenia wdrożenia nowych technologii w danych grupach społecznych oraz określić niepewności i niepokoje społeczne. W konsekwencji firmy będą mogły precyzyjnie adresować swój produkt do konkretnej grupy odbiorców oraz dostosować narrację, czy też strategię marketingową, tak aby zapobiegać niepokojom społecznym i budować pozytywny odbiór swojego produktu.
Opracowana procedura definiuje kryteria odnoszące się do doboru i zbierania materiału badawczego oraz wytyczne jego analizy. Zaproponowany model pozwala odtworzyć społecznie podzielane wizje i ich wartościowanie (pozytywne, negatywne) związane z rozwojem określonych technologii. Kształtowanie takich imaginariów jest długotrwałe i zakorzenione kulturowo. W społeczeństwach istnieją imaginaria dominujące (mające wpływ na działanie instytucji) oraz alternatywne – podzielane przez określone grupy ludzi)
Uwzględnienie tak szerokiego kontekstu w naszym modelu pozwala teoretycznie modelować SI i przewidywać odbiór nowych technologii w danych grupach czy społeczeństwach, co stanowi cenny zasób w zakresie ich projektowania oraz implementacji. W konsekwencji pozwala: dopasować je lepiej do potrzeb społecznych, kształtować ich opis w sposób zrozumiały dla odbiorców i decydentów, adresujący postrzegane (choć nie zawsze uświadamiane) ryzyka i obawy, ale także nadzieje i szanse. W związku z tym proponowana procedura znajduje zastosowanie we wszystkich obszarach rozwoju technologicznego, włączając w to technologie biomedyczne, kosmiczne oraz IT.
Metodologia Capturing Invisible to zaawansowane i innowacyjne badanie polegające na dogłębnej analizie różnorodnych materiałów tekstowych i finansowych (takich jak dokumenty, publikacje, regulacje oraz finansowanie nauki), wizualnych (jak zdjęcia, obrazy) oraz zebranych danych w trakcie wywiadów z ludźmi, uwzględniając ich kontekst kulturowy oraz zajmowane pozycje. Celem tego badania jest kompleksowe zrozumienie społecznych wyobrażeń dotyczących określonego zjawiska, takiego jak technologia, produkt czy polityka, które mogą mieć istotny wpływ na jego akceptację społeczną lub jej brak. Te wyobrażenia, choć często nieświadome, głęboko wpływają na ludzkie działania i przekonania- co potwierdzają nasze badania jak i wdrożenie referencyjne zrealizowane dla firmy InPost.
Wyobrażenia tego typu są zazwyczaj trwałe i mogą zdobyć dominującą pozycję lub pozostać w opozycji do powszechnie przyjętych norm przez instytucje państwowe, silne podmioty rynkowe czy wpływowe instytucje kształtujące opinie publiczną. Często wyobrażenia sprzeczne, powstające w niszach, prowadzą do zmiany społecznej poprzez kształtowanie nowych oczekiwań.
W niektórych przypadkach wyobrażenia te mogą również skutkować nieoczywistymi skojarzeniami z innymi zjawiskami, co wpływa na ich społeczny odbiór (np. łączenie szczepionek z teoriami spiskowymi o chipach monitorujących). Metodologia Capturing Invisible umożliwia identyfikację i zrozumienie tych subtelnych, często pomijanych czynników, co pozwala na bardziej efektywne zarządzanie i koprodukcję procesu innowacji na styku polityki, biznesu i technologii.
Badanie w swojej modelowej formie obejmuje warsztaty diagnostyczne, analzę dokumentów regulacyjnych i finansowych, materiałów prasowych, popkulturowych, wywiady eksperckie oraz inne dane zastane związane tematem (np. Jakie techcnologie pokrewne były najczęsciej finansowane i przez kogo). Po zakończeniu analizy danych, organizujemy warsztaty wyjaśniajace uzyskane wyniki i przeprowadzamy metodami facylitacyjnymi dyskusję nad ich praktycznym wykorzystaniem. Cała usługa realziwaona jest z zachwowaniem scisłej poufności.
Metoda Capturing Invisible odgrywa kluczową rolę w zwiększaniu zaangażowania interesariuszy w projekty naukowe STEM i SSH, szczególnie w kontekście zmian społeczno-technicznych i innowacji. Nasza metoda ułatwia transdyscyplinarne podejście, które wykracza poza tradycyjne pojęcia "społecznej akceptacji" poprzez aktywne angażowanie interesariuszy w całym procesie badań i rozwoju technologii - na jej wszystkich etapach. Zaczynamy od rozpoznania dominujących i niszowych socjotechnicznych wyobrażeń: metoda umożliwia kompleksową analizę celów politycznych, praktyk naukowych i percepcji społecznych. Ten fundamentalny krok służy jako podstawa do identyfikacji i usuwania barier, czy to technologicznych, społecznych, prawnych czy administracyjnych, i toruje drogę do ich skutecznego wdrażania we współpracy z interesariuszami.
Następnie nasza procedura badawcza realizuje się w trzech głównych krokach: identyfikacji, analizie i zaangażowaniu. Po pierwsze, zagłębia się głęboko w tkankę społeczną, dokładnie badając ramy polityki, narracje kulturowe i dynamikę interesariuszy, aby odkryć ukryte założenia i pragnienia. Dzięki temu procesowi interesariusze są kategoryzowani i mapowani zgodnie z ich interesami i wpływami, umożliwiając dostosowanie strategii zaangażowania, które wspierają współpracę i dzielenie się wiedzą. Metoda ta wykorzystuje również innowacyjne narzędzia, takie jak wirtualną rzeczywistości (VR) aby wzbogacić dyskusje z interesariuszami, zapewniając immersyjne doświadczenia, które pobudzają wyobraźnię i ułatwiają eksplorację potencjalnych wyzwań i możliwości. Ostatecznie, poprzez włączenie perspektywy interesariuszy do cyklu badań i rozwoju, metoda Capturing Invisible nie tylko zwiększa społeczne oddziaływanien na przedsięwzięcia naukowe, ale także sprzyja etosowi współpracy przyczyniającemu się do współwytwarzania zmian społeczno-technicznych.