Projekt uzyskał finansowanie Komisji Europejskiej w ramach programu Horyzont Europa we współpracy z Ministerstwem Nauki i Technologii, Chińskiej Republiki Ludowej (ChRL).

• Kierownik projektu: 
  Tadeusz Rudek – tadeusz.rudek@uj.edu.pl
• Członkowie i członkinie zespołu:
  dr hab. Aleksandra Wagner, prof. UJ – aleksandra.wagner@uj.edu.pl
• Projekt prowadzony w ramach: Capturing Invisible LAB
• Czas trwania projektu: 2024 - 2027

Partnerzy w projekcie:

• Uniwersytet Jagielloński
• Rijksuniversiteit Groningen (lider konsorcjum)
• University of Zaragoza
• University of Valladolid
• University College London (UCL)
• Max Planck Institute for Chemistry
• Peking University
• Tsinghua University
• Southern University of Science and Technology
• Beijing Institute of Technology

Opis:

Projekt badawczy PANTHEON Pathways to(wards) carbon neutrality for climate, environment, health and socio-economic co-benefits ma na celu na celu stworzenie modelu i ścieżek rozwoju prowadzących do netutralności klimatycznej w Chinach i Unii Europejskiej tak by polityki w UE i ChRL skupiły się na tworzeniu korzyści w takich obszarach jak: środowisko, zdrowie, społeczeństwo czy ekonomia.

Projekt PANTHEON w sczególności skupi się na dwóch obszarach: 

1. Modelowaniu ścieżek do neutralności klimatycznej: PANTHEON opracuje zaawansowany model, który ma uwzględniać aktualne technologie , polityki i wyzwania społeczne. Wspólnie z kluczowymi interesariuszami, projekt przeanalizuje konkretne opcje transformacji w kierunku neutralności węglowej.
2. Wzajemnym uczeniu się i współpracy pomiędzy naukowcami z nauk społecznych i technologicznych w UE i ChRL. Projekt PANTHEON umożliwia partnerom konsorcjum oraz zidentyfikowanym interesariuszom wspólny proces uczenia i poszukiwania najlepszych rozwiązań służących dekarbonizacji gospodarki. Dzięki temu PANTHEON integruje nauki ścisłe, społeczne i humanistyczne oraz interesariuszy, tak aby opracować wspólne zalecenia dla polityk dekarbonizacyjnych na wielu poziomach jak i w ramach globalnych łańcuchów dostaw.

Projekt PANTHEON ma ambicję przyczynienia się do osiągnięcia celów klimatycznych obu regionów, dzięki innowacyjnemu i interdyscyplinarnemu podejściu do modelowania ścieżek prowadzących ku neutralności klimatycznej. 

Zespoł z Uniwersytetu Jagiellońskiego jest odpowiedzialny za refleksyjność procesu modelowania oraz włączenie interesariuszy w proces modelowania (naukowców z obszarów nauk społecznych i ścisłych, związków zawodowych, przemysłu, NGOs i aktywistów). Polski zespół nadzoruje także pracę Rady Doradczej projektu oraz jest odpowiedzialny za krytykę procesu i założeń modelu. 

Prace Urlicha Becka o społeczeństwie ryzyka oraz teoria modernizacji refleksyjnej dowodzą, że rosnący poziom niepewności i ryzyka jest bezpośrednio związany z zakładanym wcześniej liniowym modelem rozwoju - opartym na osiągnięciach naukowo-technicznych. Jednocześnie perspektywa technologiczna i ekonomiczna dominuje w refleksji naukowej i dyskursie publicznym.

Różne tempa i ścieżki wdrażania polityk łagodzenia skutków zmian klimatu w wielu kontekstach politycznych i społecznych pokazały słabość tej perspektywy w kształtowaniu zaufania społecznego i odpowiadaniu na oczekiwania społeczne - innymi słowy, w tworzeniu refleksyjnego rozumu publicznego.  Jednym z kluczowych elementów polityki i działań politycznych w zakresie zmian klimatu jest transformacja energetyczna. Niniejsze badania mają na celu zaproponowanie nowego sposobu rozumienia ścieżek transformacji energetycznej przez model refleksyjnego rozumu publicznego. Praca ilustruje mechanizmy transformacji energetycznej na przykładzie transformacji energetycznej na Tajwanie  i w Chinach. W oparciu o trzy rodzaje źródeł:   14 pogłębionych wywiadów półstrukturalnych z naukowcami z nauk technologicznych i społecznych pracującymi na uniwersytetach w obu regionach, 320 artykułów prasowych, dokumentów prawnych i strategii dotyczących transformacji energetycznej, wydanych w latach 2005-2020 na Tajwanie i w Chinach kontynentalnych.

Kluczowe ustalenia

• Określanie ram niepewności przez ekspertów ma wpływ na legitymizację wiedzy i oczekiwania społeczne. 
• Civic Epistemologies mogą być badane poprzez funkcjonowanie ciał doradczych - ich samoopis i postrzegane oczekiwania przypisywane przez członków ciała innym aktorom społecznym.
• Civic Epistemologies  dotyczące pandemii i wprowadzenia szczepień Covid-19 były dynamiczne i zmienne.

Abstrakt

Pandemia Covid-19 stała się w ostatnim czasie jednym z najważniejszych wyzwań dla współczesnych społeczeństw. Globalna skala zjawiska i liczne niewiadome sprawiły, że władze państwowe musiały przeprowadzić i uzasadnić natychmiastowe decyzje dotyczące wszystkich aspektów życia społecznego. Krytycznym czynnikiem, który wpłynął na dynamikę pandemii i sfery społecznej, była szczepionka i dyskusje, jakie ze sobą niosła. 

Celem badania jest przedstawienie wyników analizy napędzanej przez koncepcje Civic Epistemologies i koprodukcji(Jasanoff). Dotyczą ona pandemii i wprowadzenia szczepionki przeciwko Covid-19 w Polsce. Poprzez analizę koncepcji Civic Epistemologies i przedyskutowanie jej w kontekście koprodukcji, przedstawiamy szeroki obraz tego, jak odpowiedź polskiego rządu na pandemię była współtworzona wraz z rozwojem szczepionki i jakie Civic Epistemologies stały za obserwowanymi procesami decyzyjnymi. Twierdzimy, że w tym procesie kluczową rolę odgrywał sposób, w jaki niepewność została ujęta w ramy przez ciała eksperckie.

Przeanalizowaliśmy okres od ogłoszenia pandemii przez WHO w dniu 11.03.2020 do stycznia 2022 roku, aby zastanowić się nad wzorcami produkcji, oceny i wykorzystania wiedzy obecnej w procesach decyzyjnych przez polskie organy rządowe i ich rady doradcze. Dodatkowo, aby zaobserwować dyskurs szczepionkowy w sposób porównawczy, postanowiliśmy porównać medialny dyskurs szczepionkowy przed i po ogłoszeniu pandemii. 

Analiza oparta jest na trzech źródłach danych: pogłębionych wywiadach z członkami organów doradczych: Rady Medycznej przy Premierze RP, Zespołu COVID-19 przy PAN oraz przedstawicielami sygnatariuszy Apelu Naukowców i Lekarzy Przeciwko Obowiązkowym Szczepieniom Przeciwko Sars-Cov2 i Lockdownowi, analizie prasy (od kwietnia 2019, do kwietnia 2021). Uzupełnieniem analizy była pogłębiona refleksja nad oficjalnymi stanowiskami wymienionych rad i zespołów. 

Although Covid-19 was not the first pandemic, it was unique in the scale and intensity with which societies responded. Countries reacted differently to the threat posed by the new virus. The public health crisis affected European societies in many ways. It also influenced the way the media portrayed vaccines and discussed factors related to vaccine hesitancy. Europeans differed in their risk perceptions, attitudes towards vaccines and vaccine uptake. In European countries, Covid-19-related discourses were at the centre of media attention for many months. This paper reports on a media analysis which revealed significant differences as well as some similarities in the media debates in different countries. The study focused on seven European countries and considered two dimensions of comparison: between the pre-Covid period and the beginning of the Covid pandemic period, and between countries. The rich methodological approach, including linguistics, semantic field analysis and discourse analysis of mainstream news media, allowed the authors to explore the set of meanings related to vaccination that might influence actors’ agency. This approach led the authors to redefine vaccine hesitancy in terms of characteristics of the “society in the situation” rather than the psychological profile of individuals. We argue that vaccine hesitancy can be understood in terms of agency and temporality. This dilemma of choice that transforms the present into an irreversible past and must be taken in relation to an uncertain future, is particularly acute under the pressure of urgency and when someone’s health is at stake. As such, it is linked to how vaccine meaning is co-produced within public discourses.